Vaste bezoekers aan deze website zullen hebben gemerkt, dat in de week van 21 t/m 28 mei geen nieuwe artikelen werden geplaatst. Ook geen verslaggeving van de Open Dag Beemster. Dit vond zijn oorzaak in het feit, dat de redactie van de Beemster Bengel er weer eens een weekje tussenuit was.
De reisbestemming was dit keer Portugal.
In schrille tegenstelling tot Nederland, waar het koud was en regende, werd in dit Zuidelijke land genoten van een heerlijke, zonnige week met veel indrukken. Steden als Porto, Coimbra en Lissabon stonden op het reisprogramma.
Weer thuisgekomen zijn traditiegetrouw een aantal foto's uitgezocht om iets te laten zien van een land, dat ondanks de opwaartse kracht en financiële injecties van de EU toch nog een beetje leeft in het verleden. De roem van grote koningen, ontdekkingsreizigers en handelsnatie worden de toerist nadrukkelijk onder de neus gewreven en hij/zij wordt van de ene imposante kathedraal naar de andere indrukwekkende kerk of klooster getroond.
Maar, in tegenstelling tot Sicilië, (onze reisbestemming van 2005), deden de godsgebouwen in Portugal veel strenger en overdadiger, maar ook droefgeestiger aan. Was bijvoorbeeld het goud in de kerken van Sicilië veelvuldig verwerkt in fraaie bijbelse taferelen en motieven, hier werd het naar mijn gevoel meer gebruikt voor de "toeters en bellen".

In de zestiende eeuw, Portugals 'Gouden Eeuw', werden heel veel kunstenaars (vooral Vlamingen en Italianen) naar Portugal gehaald om er hun mooiste werken te creëren. Toen de Spaanse koning Philips II door een huwelijk met een Portugese prinses aan de macht kwam, werd korte metten gemaakt met joden en moren. Ze werden het land uitgezet of werden slachtoffer van de inquisitie. De handelsgeest verdween en de rijkdom kwijnde weg, maar de kerk met zijn schatten bleef uiteraard heilig.
Er was een periode in de 18de eeuw dat in een van Portugals overgebleven koloniën: Brazilië, goud werd gevonden. Portugal leefde op, maar daarna kwam er weer een tijd van verval: de overheersing door de Fransen met als 'kroon' de periode van dictator Salazar. Nu deze is verdwenen, Portugal tot democratie werd uitgeroepen en lid kon worden van de Europese Gemeenschap, zit er weer vaart in de ontwikkeling van het land, ook al viert de ambtenarij nog steeds hoogtij. De infrastructuur (wegen, vliegvelden, stations) wordt drastisch onder handen genomen; er verrezen er grote voetbalstadions in verband met de EK in 2004. Ook de Expo in 1998 werd in Portugal gehouden. In grote steden, zoals Porto, wordt volop gerestaureerd en de hele binnenstad lijkt wel een bouwput, waar het drukke verkeer zich doorheen wurmt. De Portugezen tonen zich echter 'heer in het verkeer': voetgangers krijgen voorrang.
Tot zover de algemene indruk. De cultuurreis van de SRV bleek meer een stedenreis met een hoog gehalte aan kathedralen, kerken en kloosters.

De reis naar Portugal
Deze begon uiteraard op Schiphol.

Het vliegtuig van de TAP taxiet naar de startbaan. In dertig seconden is het toestel met ongeveer 125 personen aan boord vrij van de grond en wordt de passagiers een kijkje geboden op (denkelijk) Vinkeveen.

Het is redelijke bewolkt. Boven de Golf van Biskaje is wat turbulentie, dan is af en toe is een glimp zichtbaar van bergland en dat zullen de Pyreneeën zijn en daarna: Portugal!
De eerste dag in Porto


Een wandeling door Porto, de werkstad van Portugal. Hier zijn niet echt heel rijke gebouwen en grote parken, maar natuurlijk wel imposante kerken.
En daar is al de eerste kerk, die van Maria en de heilige ontvangenis. Prachtig zijn de tegeltableaus op de gevel en daarvan ontdekken we in de loop van de dag nog veel meer. Zoals in een van de straten waar de huizen allemaal betegeld zijn. Helaas staan er ook gevels waarvan de betegeling sterk verwaarloosd is. Het is klimmen en dalen in deze stad, die op een heuvel gebouwd is.
In het reisgezelschap was ook een oude heer van 90. Wat minder goed ter been, maar hij heeft alle klimpartijen op de voet gevolgd. Petje af!

De markthallen
In de markthallen zorgden de groentenstalletjes voor een aantrekkelijk levendig beeld. Veelal waren de verkoopsters oudere vrouwen. Het aanbod verschilde niet veel van wat er op een Hollandse markt verkrijgbaar is. Het was nog vroeg op de dag en de visverkopers hadden hun waren nog niet uitgestald. Ook andere kraampjes moesten nog ingericht worden.

In de trappengalerij was een oude man bezig met duiven te voeren. Duiven hebben het blijkbaar heel goed in Portugal, want je kunt er wel spreken van duivenoverlast. Er wordt denkelijk weinig aan bestrijding gedaan en als je als toerist een terrasje iets gebruikt, moet je gebak of patat frites goed in de gaten houden. De duiven landen gewoon op de tafeltjes en pikken het van je schotel.

Na een klimpartij en natuurlijk weer tussen de onvermijdelijk lijkende afzettingen van bouwobjecten, naderde ons reisgezelschap de kathedraal Sé do Porto, gebouwd in de 12de eeuw. De kerk is diverse keren gerenoveerd. Koning Hendrik de Zeevaarder houdt er de wacht over de zonnige stad. De aanblik van het kasteel met kantelen als scherpe tanden deed ook ietwat grimmig aan. Hier was eertijds ook de zetel van de Inquisitie waar 'rechtgesproken' werd. Daaraan herinnert nog steeds een soort banpaal.

Station van Porto
Dit drukke station is van oorsprong een klooster geweest en heeft ook weer prachtige tegeltableaus. Na de secularisatie toen kerk en staat gescheiden werden werd een heel andere 'reisbestemming' aan het gebouw gegeven.
.
Je vergaapt je er werkelijk aan de prachtige metershoge tableaus, die de hele hal omvatten. De helft daarvan heeft na restauratie weer de oorspronkelijke kleuren terug. Het is een groot openbaar museum, waar suppoosten de bezoekers goed in de gaten houden, opdat er niets aan deze kunstwerken kan worden vernield.
Boekwinkel
Eén van de mooiste boekwinkels van Porto. Zowel de gevel als het interieur is uitgevoerd in Jugendstil. Heel bijzonder! De hele groep mocht er even binnen een kijkje nemen en daar kon ook het boek over Portugal met Nederlandse tekst worden aangeschaft. Dit boek zal in Nederland eveneens verkrijgbaar zijn. Het biedt veel informatie en foto's en volgde het deel van de reis, die ons reisgezelschap maakte op de voet, zodat we 's avonds ook nog eens rustig konden bekijken, wat we gezien hadden. De informatie die onze uitstekende gids Danny gaf, was echter een prachtige aanvulling.

De eerste dag werd ook vaartochtje over de rivier de Douro gemaakt. Vanaf het water werd een mooie aanblik over de drukke stad, de werkstad van Portugal, gegund.

Daarbij werd onder zeven enorme bruggen door gevaren en we passeerden de restanten van een brug, die als monument herinnerde aan een aardbeving, waarbij duizenden mensen om het leven kwamen.

Iets vrolijkers: er werd afgemeerd aan de kade waar de wijnkelders van het wijnhuis van Porto waren. Een vrouwelijke Sandeman met lange zwarte cape en hoed liet in de spaarzaam verlichte ruimtes de grote vaten zien; er werd een film vertoond over het maken van de port; het bezoek aan Sandeman werd besloten met een wijnproeverij.
Bloemen in Portugal
De plantsoenen zien er prachtig uit. Veel tuinmannen zijn hier tuinvrouwen. Ook de balkonnetjes zien er fleurig uit met veel potplanten.

Braga
Een hoogtepunt in de reis naar Portugal was wel het bezoek aan de Bom Jesus do Monte-kerk in Braga. Veel bloemen in en rond de kerk vielen hier te bewonderen.

Deze kerk, die rust en betrekkelijke eenvoud uitstraalde en het daarbij horende kasteel liggen in een prachtig park op een heuvel. Vanaf die hoogte naar beneden zouden 500 traptreden leiden. Indachtig stramme kuiten na een dergelijke afdaling, hebben we het er toch maar op gewaagd en het werd een heel bijzondere ervaring.

Nog even een kijkje vanaf het bovenste terras, waar veel beelden van onder meer de muzen en de onvermijdelijke held/koning een plekje hadden gevonden. De trappen naar beneden worden begrensd door bos.

Twee keer negen treden telde een trap en daarna volgde weer een bordes, waar aan beide zijden een kapelletje stond. In elke kapel stond een beeldengroep, die een stukje van de kruisgang werd uitbeeldde. Stiekem tussen de tralies en de brandende kaarsen door een foto gemaakt.

Elk bordes had een klaterende fontein en aan weerszijden een prachtig gazon; het was heerlijk weer, heel verstild maar de vogeltjes zongen hun hoogste lied. Doordat tijdens de afbeelding zoveel te zien en te genieten was, viel de afdaling toch wel heel erg mee. En die 500 treden: een klein beetje overdreven was het wel; deel het gerust maar door de helft....

Nadat we 's middags een broodje gegeten hadden onder een galerij met zicht op de Romaanse kathedraal 'Sé', maakten we een wandelingetje door de stad en passeerden daarbij een fraai aangelegde bisschoppelijke paleistuin. Daarna was het verzamelen bij de kathedraal, die tevens een kerkelijk museum herbergt. Echter, na het zien van zoveel kathedralen en kloosters op onze reis was de animo om ook hier nog eens uitgebreid te fotograferen niet meer aanwezig. Trouwens, er mocht ook niet gekiekt worden, al werd het toch wel eens stiekempjes gedaan... De museale stukken van het museum omvatte kazuifels, kelken, kandelaars, wierookvaten enzovoort, tot aan de schoentjes van de kardinaal toe. Ongetwijfeld stuk voor stuk dure kunstvoorwerpen, gemaakt door beroemde kunstenaars. Omdat de zalen vrij klein waren en er zoveel bezoekers tegelijkertijd binnen werden gelaten (die door de suppoosten ook nog eens werden opgestuwd) was het dringen geblazen bij de vitrines.
Het hoogaltaar van de kathedraal bood een kijkje op de plek waar de kanunniken 'zaten'. Zij konden van bovenaf in de kerk kijken en de mis bijwonen. Maar... ze mochten niet echt zitten. De stoelen waren meer steuntjes voor de billen, zoals we ze ook wel in Nederlandse bus- en tramhokjes aantreffen. Zwart hout, donkerrood fluweel, koperbeslagen als van een doodskist...
En, als klap op de vuurpijl, werd het reisgezelschap in een kale kapel ook nog eens geconfronteerd met een in een glazen sarcofaag opgebaarde mummie van een in de veertiende eeuw gestorven kerkelijke hoogwaardigheidsbekleder. Het verhaal daarbij was: zes honderd jaar geleden gestorven, toen begraven, later weer opgegraven en nu te kijk gezet! Behoorlijk onsmakelijk. Nee, deze kathedraal had echt niet iets opwekkends.

Conimbriga
Meer bloemen en planten bij Conimbriga, een Romeinse opgraving. Links een citrusboom. De vruchten lijken op gele sinaasappels, maar zijn oneetbaar. Wel wordt deze boom veelvuldig geplant om de heerlijke geur die hij verspreidt. Een andere prachtige boom met een overdaad aan pluizig rode trossen, waarvan de naam helaas niet bekend is
.
Dit bodembedekkertje is ook een in Nederland onbekend ras. Onder een overkoepeling van de restanten van een Romeins woonhuis bevond zich tussen 'nep'-zuilen een patio met een verscheidenheid aan plantengroei.

De opgraving van Conimbriga biedt een aantal fraaie vloermozaïeken. Tijdens de hele reis zagen we veel groepen schoolkinderen, die ook dezelfde plekken bezochten. Daar waren zeer jonge scholieren bij. Vraag me af of deze niet liever naar een speeltuin waren gegaan. Ze waren allemaal gestoken in schooluniform met een blauw, rood of geel petje.

Coimbra, de studentenstad
Was Porto de werkstad; in Coimbra zijn het de studenten die de stad zijn cachet geven. Hoog op de heuvel staat de eeuwenoude universiteit.

Op het grote plein weer een beeld van een koning. Natuurlijk hoorde bij de universiteit ook weer een kerk en daarin stond een prachtig orgel met bazuinen.
Maar het meest indrukwekkende van deze universiteit was de bibliotheek met een half miljoen boeken, waarin studenten wel mogen lezen, maar ze niet meenemen.
.
Fatima
Even werd een busstop gemaakt in Fatima, een bedevaartsplaats, waar de Heilige Maria aan drie herderskinderen zou zijn verschenen.

Het was die dag hemelvaartsdag en er werd een mis opgedragen. Een aantal bedevaartgangers ging op de knieën op weg naar het heiligdom, de basiliek. Zeker een halve kilometer schuifelen en dan ook nog de trap op, bleek een zeer inspannende bezigheid. Gelukkig was het pad, waarover de bedevaartgangers gingen, heel glad gemaakt. Door de bedevaartsgangers werden kaarsen meegebracht, soms wel van anderhalve meter lang. Die werden in een enorme bak (model barbecue) gegooid, waaruit een soort heilige vlam oplaaide.

Batalha
In deze stad staat een klooster, waaraan twee honderd jaar gebouwd werd, maar waarvan de toren door geldgebrek niet kon worden voltooid. Ook hier weer een fraaie kloostergang met Moorse bogen en beeldhouwwerk
.
Imposant was de overkoepeling van een grote zaal, met het graf van de onbekende soldaat . Daar vond net de wisseling van de wacht plaats. Ook hier weer groepen schoolkinderen.
In al zijn 'imperfectie' was de onvoltooide toren van de kerk met de hemel als dak bijzonder imponerend. Onder de hoge bogen met het fraaie beeldhouwwerk is de mens en de ' werkmier' maar heel klein en nederig en zo moet dat ook gevoeld worden.

Óbidos
Het Volendam van Portugal is het Middeleeuwse stadje Óbidos. Het was er dan ook zeer druk met toeristen. De prachtige met tegeltableaus versierde poort vormt de entree.

In een hoekje zat een oud dametje met een haakwerkje; veel van de artikeltjes die in de winkels aan toeristen te koop worden aangeboden, zijn handgemaakt.

In een eenvoudige kerk, ook al weer zo fraai betegeld, was het aangenaam verpozen, want het begon buiten al aardig warm te worden.

Tenslotte Lissabon
Lissabon is de flaneerstad van Portugal. Er zijn boulevards en mooie parken, maar natuurlijk ook weer op elke hoek van de straat een kerk of een klooster. Bij een van de kerken ging net een groepje keurig aangeklede jongens en meisjes, gewapend met kaarsen, naar binnen.

Op het hoogste punt van Lissabon heeft een kasteel gestaan. Die geeft natuurlijk uitzicht over de baai van de Taag. Op weg naar de top een prachtig bloeiende bougainville gefotografeerd.
Het kasteel is al jaren geleden gesloopt, maar het binnenhof is er nog. Het is een idyllisch plekje in de schaduw.

In Portugal krijgen bedelaars een officieel bewijs, dat ze hun hand mogen ophouden. Het zijn waarschijnlijk voornamelijk zigeuners. We hebben veel jonge vrouwen met baby's op de arm gezien, die heel doordringend om geld vroegen. Ook zagen we een invalide bedelen. Omdat het sociale stelsel hier nog niet zo is als in Nederland, krijgen mensen die arbeidsongeschikt zijn, geen uitkering. Ze zijn afhankelijk van de familie en anders moeten ze ook op de bedeltoer.

Een klein jongetje wist wel hoe hij de toeristen tot offeringsgezindheid kon brengen. Maar er was ook gelegenheid om een baan te vinden. Op een lantarenpaal was een personeelsadvertentie geplakt. Er zaten strookjes aan met een telefoonnummer, waar men zich kon aanmelden als werkzoekende.
Koeien
In Lissabon werd een agrarische tentoonstelling gehouden en voor de PR stonden in de stad overal kunstkoeien, die prachtig beschilderd waren. Ook in Nederland hebben we dat fenomeen gekend. In het Agrarisch Museum Westerhem staat een dergelijke koe van het Holsteiner ras. De koeien in Portugal zijn duidelijk van een ander 'merk'.

Er waren staande, rustende of op de rug liggende koeien. Met voetbalbroekjes, poezen of bloemen. Maar allemaal even mooi. Daarom wat meer kiekjes van deze kunstuiting.

Ook gezien een artist als beeld en de hondenuitlaatservice.

In één van de warenhuizen was een kleine tentoonstelling van miniatuur papiertheaters. Ook dát is cultuur, uiteraard.

Heel fraai zijn veel straten versierd met mozaïeken. In Lissabon staan Jacaranda's, tropische bomen, die de Portugezen uit de voormalige kolonies hebben meegenomen. Een heel fraai gezicht, zo'n paarse laan.

En er ontbreekt in Lissabon ook geen arena, waar stierengevechten worden gehouden. Het stierengevecht in Portugal is niet zo bloederig als in Spanje. De stierenvechter komt met een groepje van acht de arena binnen en werpt zich op de (afgevijlde) horens. Zijn kameraden moeten hem helpen de stier tegen de grond te werpen. Het jongetje op deze foto wilde vast ook stierenvechter worden en deed het even voor. Helaas duurde dat te kort om daarvan een foto schieten.

Tijdens een rondritje door Lissabon reden we ook langs het monument voor de ontdekkingsreizigers, zagen de wisseling van de wacht voor het presidentiele paleis en de toren van Bélem.


Terug naar Nederland.
De acht dagen zaten er op en de reis ging terug met weer een TAP-Boeing, waarmee dit keer ruim 250 mensen tegelijk de lucht in gingen. Het vliegtuig had er nu een hele minuut voor nodig om los van de grond te komen. De reis verliep ook weer voorspoedig. Tijdens de vlucht floepten de TV-monitors regelmatig naar beneden om de passagiers te laten zien waar het vliegtuig zich ongeveer bevond. Tijd dus voor een laatste plaatje.
Reisverslag
Het viel niet mee om uit de honderden foto's een keuze te maken. De reis heeft vele indrukken achtergelaten en elk plaatje heeft zo zijn eigen herinnering.